Elektr(on)ische apparaten aanbesteden als dienst
Door elektrische en elektronische apparaten aan te besteden als dienst, blijft één bedrijf tijdens de hele levenscyclus verantwoordelijk voor onderhoud en reparatie van het apparaat. En bij einde contract voor hergebruik, refurbishen of recyclen tot nieuw apparaat.
Hoe kun je apparatuur inkopen als dienst toepassen?
Als je elektrische of elektronische apparaten aanbesteedt als dienst in plaats van als product, blijft de producent of leverancier eigenaar van de apparaten. Aan de hand van circulaire inkoopcriteria kunnen overheden de partij kiezen van wie zij deze dienst afnemen. Je kan de inschrijvers bijvoorbeeld vragen een plan van aanpak aan te leveren voor het vergroten van de circulariteit van de apparaten. Voorbeelden voor andere circulaire inkoopvoorwaarden voor elektronica vind je in de MVI-criteriatool van de overheid.
Het bedrijf dat de aanbesteding wint, stelt de apparaten ter beschikking aan de overheid, maar blijft als eigenaar verantwoordelijk voor het onderhoud en reparaties van de apparaten. Op deze manier wordt het bedrijf gestimuleerd om de levensduur van de apparaten te verlengen tijdens de ontwikkelfase door een circulair ontwerp. Tijdens de gebruiksfase is het voor de eigenaar van de apparaten gunstig om de levensduur van de apparaten te verlengen door de apparaten goed te onderhouden en te repareren.
Daarnaast kun je de producent/leverancier verplichten om de apparaten aan het einde van de levensduur weer in te nemen, te hergebruiken, refurbishen, repareren en in ieder geval te recyclen. Wanneer het dienstcontract afloopt vóór het einde van de levensduur van een product, kan de producent/leverancier het product weer inzetten voor hergebruik bij een andere organisatie.
Uit de praktijk
- Erasmus MC heeft ziekenhuisbedden (elektronische meubels) aanbesteed als dienst. Elk bed en matras blijft eigendom van de dienstverlener, met als doel om die te motiveren een product in te zetten dat zo lang mogelijk meegaat en waarvan onderdelen makkelijk vervangen of hergebruikt kunnen worden.
- Schiphol heeft via een aanbestedingsprocedure verlichting en ongeveer 3000 beeldschermen ingekocht als dienst. Hiermee wilde Schiphol de traditionele manier van produceren, gericht op een beperkte levensduur en zo snel mogelijk vervangen, doorbreken.
- Een ander initiatief vanuit de markt is het circulair gebruiksmodel ‘M-use’ van Mitsubishi voor liften. Hiermee kun je het gebruik van liften kopen, terwijl het eigendom bij Mitsubishi blijft, die de liften onderhoudt en repareert. Dit leidt tot een samenwerking waarin kwaliteit, transparantie en duurzaamheid centraal staan. Deze circulaire liften worden onder meer gebruikt door ABN AMRO
- In een samenwerking tussen Stichting Het Groene Brein, Landal GreenParks en Turntoo is in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een rapport opgesteld: ‘Producten inkopen als service: verzamelde inzichten vanuit het inkoopproces huishoudelijke apparatuur bij Landal GreenParks’.
Juridische toelichting
In de Aanbestedingswet 2012 wordt onderscheid gemaakt tussen overheidsopdrachten voor werk, leveringen en diensten. Een overheidsopdracht voor diensten wordt gesloten tussen een of meer dienstverleners en een of meer aanbestedende diensten en heeft betrekking op het verlenen van andere diensten dan diensten die vallen onder overheidsopdrachten voor werk (artikel 1.1 Aanbestedingswet 2012). In het aanbestedingsrecht is ‘diensten’ dus een restcategorie.
Meer informatie over dit onderscheid tussen drie verschillende soorten overheidsopdrachten vind je op de website van Kenniscentrum Europa Decentraal.
| Rechtsgebied | Privaatrecht > Aanbesteding |
| Citeertitel | Aanbestedingswet 2012 |
| Artikel | Artikel 1.1 |
| Geldig vanaf | Invalid Date |