Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)
1. Wat is CSRD?
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is onderdeel van de Green Deal, een groot pakket duurzaamheidsmaatregelen van de EU. De CSRD is een EU-richtlijn die een bepaald type bedrijven verplicht om te rapporteren over duurzaamheidsprestaties.
Dat doen ze vanuit een ‘dubbele materialiteit’: enerzijds zijn bedrijven verplicht te rapporteren over klimaatontwikkelingen die leiden tot mogelijke (financiële) risico’s en kansen; anderzijds moeten ze rapporteren over de impact van hun bedrijfsactiviteiten op mens en milieu.
De CSRD verplicht bepaalde grote bedrijven vanaf 2024 te rapporteren volgens de CSRD. Vanaf 2026 vallen ook onder andere beursgenoteerde MKB-bedrijven binnen de scope.
2. Wat is ESRS?
De rapportagevereisten die volgen uit de CSRD zijn uitgewerkt in de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Deze standaarden geven gedetailleerde instructies over onderwerpen waarover ondernemingen moeten rapporteren.
Zo moeten ondernemingen rapporteren over risico’s, strategie, beleid en impact van de onderneming op een van de specifieke thema’s afgeleid van de Environmental, Social en Governance (ESG)-aspecten. De CSRD ziet hiermee op meer dan alleen duurzaamheidsprestaties en dekt ook sociale en bestuurlijke aspecten van ondernemingen.
De ESRS-standaarden zijn hieronder weergegeven. Niet alle standaarden zijn verplicht: als een onderwerp niet relevant is voor de bedrijfsvoering van een onderneming, dan hoeft daar niet over gerapporteerd te worden. Wel moet een bedrijf dan motiveren waarom een onderwerp niet relevant is.
3. Overzicht van ESRS-standaarden
Algemene standaarden:
Milieustandaarden:
Sociale standaarden:
Bestuursstandaarden:
4. ESRS-standaarden: een voorbeeld
Volgens ESRS E1 - klimaatverandering - moet een onderneming over de volgende onderdelen rapporteren: Bestuur, Strategie en Beheer van invloeden, risico’s en kansen.
In het kader van Bestuur moet over de volgende aspecten gerapporteerd worden:
- De integratie van duurzaamheidsgerelateerde prestaties in stimuleringsregelingen.
In het kader van Strategie over de volgende aspecten:
- Het opstellen van een overgangsplan om klimaatverandering te beperken.
- De belangrijkste gevolgen, risico’s en kansen met betrekking tot klimaatverandering en de interactie daarvan met strategie en het bedrijfsmodel.
In het kader van Beheer van invloeden, risico’s en kansen over de volgende aspecten:
- Beschrijving van de processen voor het identificeren en beoordelen van materiële klimaatgerelateerde gevolgen, risico’s en mogelijkheden.
- Beleid met betrekking tot beperking van en aanpassing aan klimaatverandering.
- Acties en middelen met betrekking tot het beleid omtrent klimaatverandering.
Metriek en doelstellingen
In dit voorbeeld zijn de volgende metrieken en doelstellingen relevant met betrekking tot beperking van en aanpassing aan klimaatverandering:
- Energieverbruik en energiemix (openbaarmakingseis)
- Scope 1, 2 en 3 emissies en totale broeikasgasemissies (openbaarmakingseis)
- Verwijdering van broeikasgassen en projecten ter vermindering van broeikasgassen gefinancierd door middel van koolstofkredieten (openbaarmakingseis)
- Interne koolstofprijsstelling (informatievereiste)
- Verwachte financiële effecten van materiële fysieke en overgangsrisico’s en potentiële klimaatgerelateerde kansen (informatievereiste)
5. Voor wie geldt CSRD?
Private entiteiten
De CSRD is per boekjaar 2024 van toepassing op grote bedrijven die voldoen aan ten minste twee van de volgende criteria:
- een jaarlijkse omzet van meer dan €50 miljoen;
- een balanstotaal van meer dan €25 miljoen;
- bedrijven met meer dan 250 medewerkers.
Per boekjaar 2026 zal de CSRD ook van toepassing zijn op middelgrote en kleine beursvennootschappen, kleine en niet-complexe kredietinstellingen en verzekeringsmaatschappijen.
De richtlijn bestrijkt echter niet alleen de betreffende bedrijven, maar de totale waardeketen. Daarom moet elke organisatie die behoort tot de waardeketen van een CSRD-plichtig bedrijf, de opgevraagde niet-financiële informatie verstrekken aan dat bedrijf. Daarmee krijgen ook veel MKB-bedrijven – en de overheid – te maken met de transparantieverplichtingen uit de CSRD.
Publieke entiteiten
Decentrale overheden zelf vallen niet onder de reikwijdte van de CSRD. Ze zijn niet verplicht een eigen duurzaamheidsrapportage volgens de ESRS-standaarden op te stellen. Echter, meerdere publieke organisaties nemen zelf het initiatief om te rapporteren over de realisatie van hun duurzaamheidambities en -doelen, vanwege hun voorbeeldrol en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
6. CSRD in de nationale rechtsorde
De CSRD is een Europese richtlijn. Nederland moet deze richtlijn implementeren in de nationale wet- en regelgeving. Daarvoor is een wetsvoorstel genaamd Wet implementatie richtlijn duurzaamheidsrapportering opgesteld. Dit wetsvoorstel is op 18 november 2023 ter consultatie voorgelegd. Deze consultatie eindigde op 18 december 2023.
Interessante onderdelen uit dit wetsvoorstel zijn:
- De scope van de CSRD is verder gespecificeerd: centrale banken (DNB), publieke ontwikkelingsbanken, kredietunies, stichtingen en verenigingen zijn uitgezonderd van de richtlijn vanwege de niet-commerciële aard van deze partijen.
- De openbaarmakingsverplichting kan in ‘zeer uitzonderlijke gevallen’ achterwege blijven. Er is sprake van een zeer uitzonderlijk geval als het gaat over specifieke commercieel gevoelige informatie. Het openbaar maken van deze informatie kan de commerciële positie van de onderneming in gevaar brengen.
- Nederland houdt de mogelijkheid open om assurance te laten verlenen door andere ondernemingen dan alleen accountantskantoren.
Het wetsvoorstel kan inhoudelijk nog veranderen naar aanleiding van de resultaten van de consultatie.