De Critical Raw Material Act is onderdeel van het Actieplan voor de Industrie, dat onderdeel uitmaakt van de Green Deal. De verordening heeft een gemeenschappelijk kader opgesteld rond kritieke en strategische grondstoffen.
De Commissie heeft twee grondstoffenlijsten opgesteld op basis van een transparante rekenmethode die een grote economische waarde hebben en een voorzieningsrisico: een lijst met strategische grondstoffen en een lijst met kritieke grondstoffen.
Strategische grondstoffen zijn materialen met een complex productieproces en een groot risico op leveringsproblemen. De verwachting is dat de vraag naar deze grondstoffen exponentieel zal toenemen, als gevolg van de duurzame en digitale transitie.
Kritieke grondstoffen zijn de grondstoffen die economisch gezien het belangrijkst zijn. Bovendien is bij deze grondstoffen het risico het grootst dat het aanbod ervan vermindert of zelfs stopt.
De Commissie zal beide lijsten om de drie jaar evalueren en bijwerken op basis van technologische en economische ontwikkelingen.
Elk land moet volgens het kader nagaan of het kritieke of strategische grondstoffen kan winnen. Als lidstaten zelf of in gezamenlijkheid grondstoffen produceren, worden de Europese lidstaten minder afhankelijk van geopolitieke spanningen in de toeleveringsketens. De CRMA formuleert vier doelstellingen rond de opbouw van de Europese capaciteit rond kritieke en strategische grondstoffen. Deze doelen moeten per 2030 bereikt worden:
De Europese Commissie – ondersteund door de – monitort de voortgang en rapporteert hier jaarlijks over. De commissie bepaalt op basis hiervan of aanvullende maatregelen nodig zijn.
'Strategische projecten' zijn projecten rond de winning, verwerking of recycling van strategische grondstoffen, danwel de productie en opschaling van materialen die strategische grondstoffen kunnen vervangen. Projecten krijgen de erkenning ‘strategisch project’ als aan de volgende criteria wordt voldaan:
Gedelegeerde handelingen: bijlage 3 benoemt elementen en bewijsmateriaal, zoals de mate waarin een project bijdraagt aan benchmarks, OESO-richtlijnen en lage milieuvoetafdruk.
De voordelen van de status 'strategisch project'
Vergunningsprocedures moeten meer gestroomlijnd en voorspelbaarder worden. Bovendien maakt elk strategisch project aanspraak op een ‘centraal contactpunt’ dat assisteert met vergunningverlening:
Financiering
De status van strategisch project moet het ook makkelijker maken om financiering te krijgen. Dat is van groot belang, aangezien het om kritieke grondstoffen gaat. De nog op te richten European Critical Raw Materials Board moet hier een belangrijke rol in gaan spelen.
Rapportage
Aan strategische projecten is een rapportage- en informatieplicht verbonden. De projectontwikkelaar moet elke twee jaar aan de Commissie rapporteren over:
Met de CRMA wil de Europese Commissie belemmeringen in de toeleveringsketen wegnemen. Daarvoor worden de volgende maatregelen getroffen:
Tot slot wil de Europese Commissie via de CRMA investeren in onderzoek, door technologieën en innovaties te ondersteunen en academische partnerschappen aan te gaan.
Lidstaten hebben een verplichting om relevante vergunningsprocedures voor het winnen van materialen of voor de opzet van nieuwe milieubelastende activiteiten onder de CRMA efficiënter, eenvoudiger en transparanter te organiseren.
Daarnaast hebben Lidstaten een informatieplicht aan de Europese Commissie. Zij moeten informatie verschaffen over nieuwe of bestaande projecten die te maken hebben met strategische of kritieke grondstoffen, een update verstrekken over de vulgraad van strategische voorraden, en over grote ondernemingen die kritieke grondstoffen gebruiken. Bovendien worden lidstaten verplicht om nationale maatregelen te nemen gericht op circulariteit.
Nederland zal de CRMA mede langs de lijn van de Nationale Grondstoffenstrategie (NGS) implementeren. Sinds de lancering van de NGS in 2022 wordt ingezet op vijf handelingsperspectieven:
(1) circulariteit en innovatie
(2) duurzame Europese mijnbouw en raffinage
(3) diversificatie
(4) verduurzaming internationale ketens
(5) kennisopbouw en monitoring.